De kracht van metaforen
Hoe een metafoor je helpt een (onmogelijke) verandering te doorleven!
Jeroen
20 mei 2020
Bekende speeches zitten er vol mee! Metaforen die ons helpen een voorstelling te maken van een toekomstig beeld. Eén die vanuit de huidige situatie niet/nauwelijks mogelijk lijkt. Het geschetste beeld geeft een lonkend perspectief. Wat enthousiasmeert en inspireert! En omdat de metafoor herkenning geeft, kunnen we mee in dit verhaal, waardoor onze interne weerstand plaats maakt voor inspiratie, motivatie en verander bereidheid. Hoe werkt dat precies?! We leggen het uit.
Navelstaren
Navelstaren is zo'n metafoor en een bekend organisatie fenomeen. Teveel focus op de interne organisatie kan vernieuwing en verandering in de weg zitten. Terwijl verandering vaak met de buitenwereld te maken heeft. Een goede metafoor sluit zo aan op de bestaande situatie, dat het ineens mogelijk/logisch wordt om een paar stappen verder te kijken.
Motivatie
Over de voorbeelden van metaforen valt niet te twisten. Een rups die een vlinder wordt, niemand ontkent daarvan de verbeeldingskracht. Een metafoor geeft dus de mogelijkheid om grote verandering te verbeelden vanuit een bekend verhaal. En dat motiveert. Mensen worden enthousiast; "ja vertel verder, ok ik volg je..."
Geeft de metafoor herkenning tov onze situatie? Dan kunnen wij het dus ook!
"Als zij het kunnen, kunnen wij het ook!"
Stip op de horizon
Een metafoor werkt qua motivatie eigenlijk net zoals een filmpje over dat underdog voetbalteam dat ineens wint. Het maakt iets wat niet haalbaar lijkt ineens mogelijk. Waar de belemmerende details van de dagelijkse praktijk je in de weg zitten om vooruit te kijken en de volgende stap te zien, kun je nu ineens vier stappen overslaan en het einddoel bijna aanraken!
Verandering
Moeten, kunnen, willen. Uiteindelijk start het allemaal met herkenning. Wanneer mensen zich kunnen inbeelden wat de verandering behelst en ze het eigen kunnen maken, kunnen ze ook intern de verandering naar motivatie doormaken. En dáár zit de échte verandering.
DNA als voorbeeld
Neem bijvoorbeeld onderstaande tekening. DNA is een krachtige metafoor, die we allemaal kennen en goed kunnen voorstellen. We hoeven de technische details geeneens te kennen, al is dat voor de invulling van je metafoor wel belangrijk ;-)!
Deze praatplaat voor Arcadis gaat over het samenvoegen van twee ontwerp processen; BIM en Systems Engineering. BIM modelling is het proces waarbij je digitaal kunt ontwerpen. Hierdoor kun je in een vroeg stadium zien of er fouten gaan optreden of uitdagingen in de omgeving zijn. Systems Engineering is een interdisciplinaire aanpak om de gehele levenscyclus van een succesvol systeem te beschouwen, door specifieke te definiëren en te blijven controleren of die eisen bijdragen aan de functies van het systeem.
Door het gebruik van een metafoor kun je even weg van de details en de communicatie op een toegankelijke manier starten. Aan de hand van de bouwstenen waaruit DNA is opgebouwd leggen we uit hoe de onderdelen van het ontwerpproces zijn opgebouwd.
Essentieel bij de keuze van een metafoor is dat het klopt. Dat vraagt diepe kennis van de materie én van de metafoor. Alleen dan gaat een metafoor vóór het verhaal werken.
Op deze manier is een complex verhaal over ontwerp processen die niet alleen op elkaar moeten aansluiten, maar eigenlijk één systeem vormen, goed te onthouden en tevens te reproduceren.
Nog een voorbeeld
Tetris. Iedereen kent het bijna wel of heeft er vroeger mee gespeeld. Tetris hebben wij als metafoor ingezet om uit te leggen hoe Fakton het verkoopproces ondersteund van gebouwen met meerdere bestemmingsplannen. Het gaat hier dus om gebouwen met verschillende functies, waarbij de uitdaging is om de hoogste opbrengst te realiseren. Echter als je van tevoren partijen betrekt die straks graag in dat pand willen zitten en daarmee afstemt hoe het pand ingedeeld moet worden, dan heb je natuurlijk een veel betere business case.
Eigenlijk werkt het dus net als Tetris. Maar nu brengt iedereen bouwstenen mee. Weet je die zo optimaal mogelijk in de beschikbare ruimte op elkaar af te stemmen, dan haal je de meeste waarde uit de kubieke meters en kun je de optimale verkoopprijs realiseren. Simpel!
Herkenbare verbeeldingskracht
Het draait bij metaforen dus allemaal om de herkenning. En wanneer je refereert aan iets wat mensen al kennen, kunnen ze makkelijker een voorstelling maken van wat je probeert uit te leggen of te bewerkstelligen en helpt dat dus in transformaties! Oefen er zelf eens mee als je een complexe casus hebt. Bedenk wat voor type verandering het is, waar dat op lijkt, welke emotie je wilt oproepen bij je doelgroep en maak zo de vertaalslag naar een goede metafoor!
Good luck!