Hoe zag het veldtraject eruit?

Na de zomer van 2020 stuurt het ministerie van OCW de beleidsreactie op de evaluatie passend onderwijs naar de Tweede Kamer. Input voor deze beleidsreactie is de evaluatie zoals verzorgd door NRO, ander onderzoek uit de afgelopen jaren en het veldtraject dat het ministerie van OCW samen met bureau Hutspot en Visuele Verbinders organiseert. Hieronder lichten we toe hoe het veldtraject eruit heeft gezien.

Doel van het veldtraject

De opbrengsten van het veldtraject geven kleur aan de beleidsreactie op de evaluatie passend onderwijs. Het laat zien welke onderwerpen bij passend onderwijs leven en welke opvattingen daarover zijn. Tijdens het veldtraject is een open gesprek gevoerd met mensen die dagelijks met passend onderwijs te maken hebben. De resultaten zijn op een beeldende manier samengebracht. Het is daarmee een aanvulling op de beleidsevaluatie die door het NRO is uitgevoerd. De opbrengsten van het veldtraject dragen bij aan een gezamenlijk beeld van waar we nu staan en waar het naartoe moet met het passend onderwijs.

Fasering

Het complete veldtraject bestaat uit vier fases. In elke fase wordt een deelvraag beantwoord.

De fases op een rij:

• Fase 1: vertrekpunt: wat behelst passend onderwijs?

• Fase 2: analyse: waar staan we nu?

• Fase 3: toekomstverhaal: waar willen we naartoe?

• Fase 4: verbeteragenda: hoe komen we daar? (het resultaat van fase 4 volgt na de zomer van 2020)

Bij start van het veldtraject is allereerst een vertrekpunt opgesteld in de vorm van een praatplaat. Hierin is te zien wat de missie is van passend onderwijs uit 2014, voor wie het bedoeld is, welke doelen gesteld zijn en welke instrumenten zijn ingezet. Bovendien laat het zien met welke invloeden we te maken hebben en hoe het onderwerp in de loop der jaren verrijkt is. De praatplaat biedt een gezamenlijk vertrekpunt voor de bijeenkomsten met het veld. Het vertrekpunt is tot stand gekomen met input van de leden van het Impulsoverleg passend onderwijs (vertegenwoordigers van leerlingen, ouders en professionals die dagelijks te maken hebben met passend onderwijs) en medewerkers van OCW.

Hier vind je de praatplaat van het vertrekpunt.

Het veld aan zet tijdens de analyse en het toekomstverhaal

In december 2019 en maart 2020 zijn vier grote bijeenkomsten met deelnemers georganiseerd. De deelnemers hebben allen dagelijks met passend onderwijs te maken hebben. We spraken ouders, leerlingen en professionals (van o.a. scholen, samenwerkingsverbanden, gemeenten en jeugdzorg) die dagelijks passend onderwijs mogelijk maken. Tijdens deze bijeenkomsten waren er diverse gesprekstafels waar de input van deelnemers visueel vastgelegd werd in tekeningen. Na de bijeenkomsten zijn alle losse tekeningen van de gesprekstafels bij elkaar gebracht tot grote praatplaten.

Hier vind je de praatplaat van de probleemanalyse, de praatplaat van het toekomstverhaal en de samenvattende animatie.

Een open gesprek tijdens de bijeenkomsten

De gesprekken in de bijeenkomsten zijn heel open gevoerd. Deelnemers hadden veel ruimte om eigen onderwerpen op de agenda te zetten en hun inbreng bij diverse onderwerpen naar voren te brengen. Mensen verdeelden zich goed over de onderwerpen zodat er uit diverse invalshoeken inzichten naar boven kwamen.

Tekenaars maakten ter plekke de beelden en koppelden deze terug aan de deelnemers. Zo werd steeds getoetst of we het complete overzicht van onderwerpen en meningen zichtbaar hadden gemaakt. Met behulp van de tekeningen in combinatie met de procesbegeleiding was er goede afstemming met de deelnemers over de inhoud die werd opgeleverd.

Visuele verbeteragenda

De rode draad in het veldtraject is de beeldende manier van communiceren. Ook de beleidsreactie/ verbeteragenda zal beeldend worden uitgewerkt. Deze volgt na de zomer van 2020.

De Impulsleden werden op de hoogte gehouden van de voortgang van het traject en met hen werden de resultaten van de bijeenkomsten gedeeld. De Impulsleden nodigden via hun achterban deelnemers uit voor de veldbijeenkomsten tijdens Fase 2 en 3.

Planning

Het veldtraject is in oktober 2019 van start gegaan. Alle bijeenkomsten ten behoeve van het veldtraject zijn inmiddels geweest. Oorspronkelijk zou OCW in mei 2020 haar beleidsreactie opleveren. Vanwege de fysieke beperkingen rondom COVID-19 en de focus bij de Impulsleden op de aanpak van de crisis, waren de geplande gesprekken overleggen niet goed mogelijk. OCW hecht eraan de evaluatie en het bepalen van de toekomstrichting zorgvuldig af te ronden. Het is belangrijk dat verschillende partijen - waar onder scholen, leerlingen, ouders, samenwerkingsverbanden en zorgprofessionals - tijd en ruimte hebben om goed betrokken te zijn bij dit proces. Om die reden is de oplevering van de beleidsreactie en het debat daarover uitgesteld tot na de zomer van 2020.